رستاق نیوز _ از جمله سازه هائی که امروزه به خاطر بلا استفاده بودن عملا مورد بی توجهی قرار گرفته و کم کم گرد فراموشی گرفته اند سازه های آبی است که روزگاری محور حیات منطقه بوده اند .

قنات ها ، آب انبارها ، پایاب ها ، پاکنه ها ، شبکه های فاضلاب ها و گاوروها (گاوخونی ) از این دسته سازه ها به شمار می روند که تعدادشان دراین منطقه هم کم نیست .

علاوه بر کارکرد گردشگری این اماکن،  غنای معماری و همت پیشینیان این دیار در سنگ سنگ این بناها به خوبی هویداست .

آب انبارهایی که حداقل در هرمحله و آبادی وجود دارد یکی از این سازه هاست آب انبارهایی در عمق زمین با بادگیرهائی برای تهویه مناسب و سرد نگه داشتن آب که مجهز به شبکه ای از دفع فاضلاب نیز بوده اند .

از مهمترین آب انبارهای منطقه به آب انبار هفت بادگیری عصرآباد می توان اشاره کرد که هنوز در میانه کویر خودنمائی می کند .

شبکه فاضلاب حمام قدیمی و آب انبار سرحوض عزآباد یکی از منحصر بفرد ترین شبکه های فاضلابی دراین خطه است که شامل راهروئی به طول ۵۰۰ متر در مسیر شیب زمین از جنوب به شمال کشیده شده است و هنوز بخش عمده آن سالم است .

کاریز ها و راهروهای خشیکده قنات های روستاهای رستاق نیز قابلیت خوبی برای گردشگری است و می توان با تهیه برشی از یک قسمت ازیک قنات ، قنات گردی نیز در مسیر گردشگری رستاق قرار گیرد .

گاوروها که راهروئی زیرزمینی برای طی طریق چهارپایان به منظور کشیدن آب از چاههای به اصطلاح “زه” درمجاورت حمام های عمومی ایجاد شده است نیز می تواند در این راستا مورد توجه باشد .نمونه ای از این گاوخونی در مجاورت حمام قدیمی عزآباد رستاق وجود داشته است .

و درنهایت آسیاب های آبی از دیگر ساز های این دست هستند که آسیاب آبی حاجی آباد هم اکنون در شن های روان مدفون است و قریب ۸۰ سال است که از کار افتاده است و نمونه عینی این نوع آسیاب را در محله توده اشکذر می توان دید .

پیشنهاد می شود زمینه ای فراهم شود تا با بهره مندی از مسئولیت های اجتماعی صنایع و همراهی میراث فرهنگی و آب منطقه ای استان و با استفاده از نگاه کارشناسان خبره و اهل فن این سازه ها مورد بازسازی ، تغییر کاربری و استفاده بهینه قرار بگیرد و این آثار به جا مانده آبا و اجدادی برای نسل های آتی حفظ شود شاید در روزگار پیش رو از کم آبی و جنگ تمدن ها بر سر مسئله آب حکایت دارد دوباره این سازه ها عزیز شود .

به قلم : محمد رضا قانع رستاق نیوز

  • نویسنده : محمد رضا قانع عزابادی
  • منبع خبر : رستاق نیوز